Қазақстанда жанар-жағармай тапшылығы қашан жойылады
Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі мұнай өңдеу зауыты тепе-тең қатысудың орнына үш ірі кен орнында (Теңіз, Қашаған және Қарашығанақ) мемлекет үлесін арттыруды ұсынды. LS тілшісі энергетика министрлігінен ведомствоның бұл бастамасы туралы анықтап көрді.
Энергетика министрлігі LS редакцияна хабарлағандай, қазіргі уақытта мұнай өңдеу зауыттарының (МӨЗ) қуатын арттыру үшін кен орындарының үлестерін сатып алу немесе айырбастау мәселелері талқыланбайды.
Сонымен қатар, 2032 жылға дейін ірі зауыттарды кеңейту, сондай-ақ, 2030-2040 жылдары жаңасын салу бойынша жобалар жоспарланған.
Оның ішінде Шымкент МӨЗ жылына 6 млн тоннаның орнына 12 млн тонна мұнай өңдей бастайды. Жоба алдын ала техникалық-экономикалық негіздеме (ТЭН) сатысында тұр.
Павлодарлық мұнай-химия зауытында өнім шығаруды 5,5 млн тоннадан 8 млн тоннаға дейін ұлғайту жоспарлануда (техникалық-экономикалық негіздеме алдындағы кезең).
Caspi Bitum МӨЗ өз мүмкіндіктері жылына 1-ден 1,5 миллион тоннаға дейін кеңейтіледі (жобалау кезеңі).
Атырау МӨЗ-де мұнайды қайта өңдеу 5,5 млн тоннадан 6,7 млн тоннаға дейін өседі (ТЭН және жобалау сатысы).
Бұл ретте министрлік жанар-жағармайдың төмен бағаға байланысты көршілес елдерге заңсыз шайылып кету мәселесіне назар аударды.
Ведомствоның мәліметінше, қазақстандық АИ-92 бензині (литріне 205 теңге) көршілес Қырғызстан, Өзбекстан және Ресейге (292-485 теңге) қарағанда 42-137%-ға төмен. Дизель отыны (295 теңге) 23-85%-ға арзан (363-545 теңге).
"Осылайша, төмен бағалар сұр экспорт пен көрші елдерге ағынның жоғары тәуекелдеріне әкеледі", — деп қорытындылады энергетика министрлігінде.
Көлік вице-министрі Талғат Ластаев авиакеросин тапшылығы туралы айтты. Оның сөзінше, ЖЖМ осы түрінің 600-650 мың тоннасын өндіру кезінде жылына қажеттілік 1 млн тоннадан асады. Басқаша айтқанда, тапшылық 350 мың тоннаға тең және одан жоғары (35%-дан). Оны импорт есебінен жабу керек.
Сонымен қатар, ҚР бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі жанар-жағармай бағасын реттеуден біртіндеп бас тартуды ұсынады.